Sanayide ve tesislerde elektrikle çalışan motorlarda gerilim dengesizliği yaşanması istenmeyen durumlardır. Bu durumda motor sargıları daha fazla akım çekip, aşırı ısı üretir. Bunun sonucunda da motorun bozulmasından işin aksamasına kadar olumsuz sonuçlar doğabilir. İşinizin aksamasını istemiyorsanız motor koruma rölesi en büyük yardımcınız olacaktır. Röleyi kullandığınızda hata büyümden kısa süre içinde engellemiş olacaksınız.
Motor Koruma Rölesi Nedir?
Motor koruma rölesi, motoru-devreyi aşırı akım, gerilim, faz sırası ve dengesizliği gibi olumsuz etkilere karşı koruyan röle çeşididir. Endüstride ve otomasyon uygulamalarında sıklıkla görülen bu röle faz koruma rölesi olarak bilinmektedir. Motor kontrolü uygulamalarında sıklıkla kullanılır. Sistemde oluşan anormallikleri algılayıp, dahili kontaklarını kullanarak sinyal verme işlemini gerçekleştirir.
Motor faz koruma rölesi elektronik bir cihaz olup, motoru arızaya karşı korumak için özel olarak birleştirilmiş çeşitli koruma özelliklerine sahiptir. Eş zamanlı anormallikleri izleyerek, makinelerin hasar görmesini engeller. Bu göreviyle de personel yaralanmalarının önüne geçmiş oluyor. .
Faz Koruma Rölesi Ne İşe Yarar?
Sanayide genellikle faz arızası nedeniyle 3 fazlı motorlarda aşırı ısınma ve hasar meydana gelmektedir. Termik röleler (Termikmanyetik Röle) motor korumasında sıklıkla kullanılmalarına rağmen, gerek elektromanyetik yapısı gerekse akım ayarlarının yüksek olması nedeniyle motor koruma görevinde yetersiz kalıyor. Faz koruma röleleri, bu tip etkileri ortadan kaldırmak, motorları etkin şekilde korumak amacıyla geliştirilmişlerdir.
15 KW’tan küçük motorlarda bir fazın kesilmesi, kısa zamanda aşırı akım oluşturmaz. Bu gibi durumlarda motorun gövdesindeki ısıda artış gözlenir. Termik röle veya bazen de sigorta devreye girerek, akımı keser. Bu devre girme süresi gecikmeli olabilir. Fakat 15 KW’dan büyük motorlarda durum böyle değildir.
Faz Koruma Rölesini Neden Kullanmalısınız?
Büyük güçlü motorlarda bir fazın kesilmesi motor gövde sargılarının sıcaklığı nominal dereceyi geçer. Bu tür motorlarda kesinlikle iki fazla kalma koruması olması gerekiyor. Kısaca, trifaze motorların iki faz enerji altında çalışmasını engellemek amacıyla faz koruma rölelerini kullanmanız gerekiyor.
Faz koruma rölelerini büyük güçlü motorlar dışında küçük güçlü motorlarda da kullanabilirsiniz. Böylece termik manyetik rölelerin sınırlı ve devreye geç girme olasılığının önüne geçmiş olursunuz.
Faz Koruma Rölelerinin Sağladığı Yararlar
Üç faz ile çalışan motorlarda R-S-T fazlarından birisi kesildiğinde motor çalışmaya devam etmektedir. Motorun çalışmaya devam etmesi son derece tehlikeli ve istenmeyen bir durumdur. Bunun nedeni, motor üç faz ile çalışacak şekilde üretilmiştir. İki faza kaldığı zaman şebekeden yüksek akım çekmeye başlıyor. Yüksek akımla birlikte sargılar ısınmaya başlıyor. Vernik ile kaplı sargılar eriyerek kısa devreye sebep oluyorlar. Kısa devre ise motorun bozulması demek oluyor.
İlginizi Çekebilir: Siemens Kompakt Şalter
İşte burada faz koruma röleleri devreye giriyor. Motorun iki faza kaldığı veya faz geriliminin aşırı artması/azalması (gerilim dengesizliği) durumlarda devreyi açarak motoru koruyor. Röleler bu korumayla şu faydaları sağlıyorlar;
1- Motor ömrü artıyor.
2- Motorların bakım, onarım masrafları azalıyor.
3- Motor sorunları nedeniyle arıza duruş süresi minimuma iniyor. Bu da üretimin aksamaması demek oluyor.
4- Elektrik çarpması, yangın riskini azaltır.
5- Elektriksel devrenin güvenliğini artırır.