Kompanzasyonun Güç Sistemlerine Getirdiği Avantajlar

Kompanzasyonun Güç Sistemlerine Getirdiği Avantajlar

Kompanzasyon, akım ile birlikte gerilimin arasındaki faz farkının en uygun olabilen açıya getirilmesi ile sistemi olumsuz bir şekilde etkileyen reaktif güçlerin ise sıfıra yaklaştırılmasıyla ortaya çıkan bir olayıdır. Bir başka ifade ile güç faktörü olan cosϕ düzeltilir.

 

Kompanzasyon Nedir?

Mevcut enerjinin niteliğini artırarak en hesaplı biçimde kullanıcılara ulaştırılması için çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Elektrik enerjisi kapsamında; üretilen santrallerden, tüketilen yüklere ulaşana kadar çok sayıda elektrik kayıpları ortaya çıkar. Bu kayıpların azaltılıp azami derecede elektrik enerjisinden faydalanmak amacı ile yapılmakta olan işlemlerden biri de kompanzasyon adı verilen işlemdir. Kompanzasyon genel olarak kapasitif ve indüktif etki sonucunda ortaya çıkan akım ve voltaj arasında bulunan faz kaymasının sıfıra yakın bir biçimde tutma işlemi şeklinde tanımlanır.

Kompanzasyonun Görevi Nedir?

Kompanzasyonun bünyesinde barındırdığı çeşitli görevleri mevcuttur. Kompanzasyonun en önemli görevi endüktif veya kapasitif etki neticesinde ortaya çıkan voltajın ve akımın düzeltilmesidir. Bunlar sinyali arasındaki mevcut olan faz kaymaları kompanzasyon aracılığı ile düzelterek, ideale yakın bir derecede sabit bir şekilde tutulur.

 Kompanzasyonların Kullanım Amacı Nedir?

Tesis içinde harcanmakta olan reaktif enerjinin azaltılması amacıyla yapılan senkron motor tesislere ya da kondansatörlere kompansatör adı verilir. Bahsedilen işlemin yapılmış olduğu tesislere ise kompanze edilmiş tesisler, ya da kısa bir ifade ile kompanzasyon denir. Reaktif güç kompanzasyonunu sağlamak amacı ile senkron motorun yerine daha ekonomik bir yapıya sahip olan kondansatörler kullanılır. Kompanzasyon, şebekeden çekilmiş olan reaktif gücü azaltabilmek için ve sistemde daha steril bir güç barındırabilmek amacı ile yapılan işlemin ortak adıdır. Teknik bir tabir ile cosQ’nin bire yaklaştırılması olayını ifade eder. AC güç sistemleri içerisinde iki farklı şekilde güç vardır. Bu güçler aktif güçler ve reaktif güçlerdir. Kompanzasyon için temel mantık, cihazların çektiği reaktif yapılı enerjinin tüketiciye en yakın noktalardan ulaştırılmasının sağlanmasıdır. Böylece şebeke lüzumsuz bir biçimde meşgul edilmeyecektir ve şebekelerin kapasitesinin yükselmesi sağlanmış olacaktır.

 Kompanzasyon Nasıl Yapılır?

 Kompanzasyon kondansatörlerinin görevi reaktif gücün kontrol rölesini otomatik olarak devreye sokmaktır. Daha sonra ise reaktif gücün kontrol rölesi kondansatörleri ise çabuk anahtarlama elemanları ile devreye koyar. Sistemin reaktif güce olan gereksinimini karşılayabilmek için ana panonun giriş kısmına bir kondansatör bağlayarak devrenin sabit kalması sağlanır. Kompanzasyon işlemlerinin gerçekleştirilmesinde kompanzasyon panosu görev alır. Bu pano, tesislerin güç kat sayılarını düzeltebilmek amacı için gerekli olan kondansatör, cihaz ve ölçü araçlarının mevcut olduğu panodur. Herhangi bir nedenden dolayı kompanzasyonun yapılmaması gibi durumlarda şebekelerde çok miktarda kayıplar ortaya çıkar. İletim hatlarıyla birlikte kablolar da çok daha yüksek akım çeker. Bundan dolayı da büyük gerilim düşüşleri yaşanır. Bu düşüşleri önlemek amacı ile kompanzasyon işlemi yapılır.

Kompanzasyonun Sisteme Getirdiği Yararlar Nelerdir?

Kompanzasyon sonucu gereğinden çok reaktif güç sistem içinde taşınmayacaktır. Buna bağlı şekilde kompanzasyonun sisteme getirmiş olduğu yararalar şu şekilde sıralanır:

-Şebeke içindeki güç kayıplarını azaltır.

-Hattan çok daha fazla olan aktif enerjinin iletilmesi sağlanacağından iletim, üretim veya dağıtım sistemlerinin mevcut olan kapasitesi artar ve buna bağlı şekilde verim de yükselir.

-Gerilim düşümü sebebiyle sınırlı olan gücün taşınmış bulunduğu hatlarda enerji nakliye kapasitesi yükselir.

-Isı kayıpları çok daha az bir seviyeye iner.